Okuma listesi
Haluk Geray, İletişim ve Teknoloji, Ütopya Yayınevi, 2003
Manuel Castells, Ağ Toplumunun Yükselişi, Bilgi Üniversitesi yayınları, 2005
Manuel Castells, Kimliğin Gücü, Bilgi Üniversitesi yayınları, 2006.
Ümit Atabek, İletişim ve Teknoloji, Seçkin Yayıncılık, 2001.
Armand Mattelart, Bilgi Toplumunun Tarihi, İletişim, 2004.
Raymond Williams, İkibine Doğru, Ayrıntı, 1989.
George Basalla, Teknolojinin Evrimi, TÜBİTAK, 1996.
Aydın Uğur, Kültür kıtası atlası, YKY, 2003. 68-103
Sevda Alankuş (Der), Yeni İletişim Teknolojileri ve Medya, BİA,2003.
Mutlu Binark, Barış Kılıçbay (der), İnternet, Toplum ve Kültür, Epos, 2005.
Nilüfer Timisi, Yeni İletişim Teknolojileri ve Demokrasi, Dost, 2003.
Haluk Geray, Günaydın G-8: Sayısal Eşitsizliği Kapatma Girişimi ve Türkiye Deneyimi, Kİ, 4(1) (2001).
Funda Başaran, “Enformasyon Toplumu Politikaları ve Gelişmekte Olan Ülkeler,” İletişim Araştırmaları, 2(2), 2004.
Emine Onaran İncirlioğlu, Barış Kılıçbay, İnternet Zamanında Aile İlişkileri, Kİ, 8(1), 2005.
26 Ağustos 2009 Çarşamba
İletişim Tarihi
Okuma listesi
Armand Mattelart (2001) İletişimin Dünyasallaşması, çev. Halime Yücel, İstanbul: İletişim.
Chris Friedman ve Luc Soete (2003) “Giriş”, Yenilik İktisadı, çev. E. Türkcan, Ankara: TÜBİTAK, 1-27
Chris Friedman ve Luc Soete (2003) “Sanayi devrimi”, Yenilik İktisadı, çev. E. Türkcan, Ankara: TÜBİTAK, 39-63
Edward Hallet Carr (2004) Tarih Nedir?, çev. M. G. Gürtürk, İstanbul: İletişim.
Eric Hobsbawm (1999) “Tarih bize çağdaş toplum hakkında ne anlatabilir?” Tarih Üzerine, çev. O. Akınhay, Ankara: Bilim ve Sanat, 39-56.
Eric J. Hobsbawm (2005) Devrim Çağı, çev. B. S. Şener, Ankara: Dost.
Fernand Braudel (2005) Maddi Uygarlık. Gündelik Hayatın Yapıları, çev. M.A. Kılıçbay, Ankara: İmge.
Frederic Barbier, Catherine Bertho Lavenir (2001) Diderot'dan İnternete Medya Tarihi, çev. Kerem Eksen, İstanbul: Okuyanus.
George Basalla (200?) Teknolojinin Evrimi, Ankara: TÜBİTAK.
Gordon Childe [1941] Tarihte neler oldu?, çev. A. Şenel ve M. Tunçay, İstanbul: Alan.
Haluk Geray (2003) İletişim ve teknoloji: Uluslar arası birikim düzeninde yeni medya politikaları, Ankara: Ütopya.
Jean-Noel Jeanneney (1998) Başlangıcından Günümüze Medya Tarihi, çev. Esra Atuk, İstanbul: YKY.
Knut Hickethier (1996) “Televizyon: Katılım ile medya tüketimi arasında”, Wolfgang Ruppert (haz.) Bisiklet, Otomobil, Televizyon: Gündelik Eşyaların Kültür Tarihi içinde, çev. Mustafa Tüzel, İstanbul: Kabalcı, 177-206.
Korkmaz Alemdar ( 1981) Türkiye’de çağdaş haberleşmenin tarihsel kökenleri, Ankara: AİTİA.
Peter Burke (2001) Gutenberg’den Diderot’ya: Bilginin Toplumsal Tarihi, çev. Mete Tunçay, İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları. [Özellikle “Bilgiyi satmak: Piyasa ve basın” -149-176 bölümü]
Raymond Williams (2003) Televizyon, teknoloji ve kültürel biçim, çev. A.U. Türkbağ, Ankara: Dost, 9-26.
Walter J. Ong (1995) Sözlü ve yazılı kültür. Sözün teknolojileşmesi, çev. Sema Postacıoğlu Banon, İstanbul: Metis, [özellikle şu bölümler: “Yazı bilincin yapısını değiştirir” - 98-121; “Matbaa, mekan ve kapanıklık”- 140-163]
Jean-Noel Jeanneney (2006) Başlangıcından Günümüze Medya Tarihi, İstanbul: Yapı Kredi Yayınları. (2. Basım)
Armand Mattelart (2001) İletişimin Dünyasallaşması, çev. Halime Yücel, İstanbul: İletişim.
Chris Friedman ve Luc Soete (2003) “Giriş”, Yenilik İktisadı, çev. E. Türkcan, Ankara: TÜBİTAK, 1-27
Chris Friedman ve Luc Soete (2003) “Sanayi devrimi”, Yenilik İktisadı, çev. E. Türkcan, Ankara: TÜBİTAK, 39-63
Edward Hallet Carr (2004) Tarih Nedir?, çev. M. G. Gürtürk, İstanbul: İletişim.
Eric Hobsbawm (1999) “Tarih bize çağdaş toplum hakkında ne anlatabilir?” Tarih Üzerine, çev. O. Akınhay, Ankara: Bilim ve Sanat, 39-56.
Eric J. Hobsbawm (2005) Devrim Çağı, çev. B. S. Şener, Ankara: Dost.
Fernand Braudel (2005) Maddi Uygarlık. Gündelik Hayatın Yapıları, çev. M.A. Kılıçbay, Ankara: İmge.
Frederic Barbier, Catherine Bertho Lavenir (2001) Diderot'dan İnternete Medya Tarihi, çev. Kerem Eksen, İstanbul: Okuyanus.
George Basalla (200?) Teknolojinin Evrimi, Ankara: TÜBİTAK.
Gordon Childe [1941] Tarihte neler oldu?, çev. A. Şenel ve M. Tunçay, İstanbul: Alan.
Haluk Geray (2003) İletişim ve teknoloji: Uluslar arası birikim düzeninde yeni medya politikaları, Ankara: Ütopya.
Jean-Noel Jeanneney (1998) Başlangıcından Günümüze Medya Tarihi, çev. Esra Atuk, İstanbul: YKY.
Knut Hickethier (1996) “Televizyon: Katılım ile medya tüketimi arasında”, Wolfgang Ruppert (haz.) Bisiklet, Otomobil, Televizyon: Gündelik Eşyaların Kültür Tarihi içinde, çev. Mustafa Tüzel, İstanbul: Kabalcı, 177-206.
Korkmaz Alemdar ( 1981) Türkiye’de çağdaş haberleşmenin tarihsel kökenleri, Ankara: AİTİA.
Peter Burke (2001) Gutenberg’den Diderot’ya: Bilginin Toplumsal Tarihi, çev. Mete Tunçay, İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları. [Özellikle “Bilgiyi satmak: Piyasa ve basın” -149-176 bölümü]
Raymond Williams (2003) Televizyon, teknoloji ve kültürel biçim, çev. A.U. Türkbağ, Ankara: Dost, 9-26.
Walter J. Ong (1995) Sözlü ve yazılı kültür. Sözün teknolojileşmesi, çev. Sema Postacıoğlu Banon, İstanbul: Metis, [özellikle şu bölümler: “Yazı bilincin yapısını değiştirir” - 98-121; “Matbaa, mekan ve kapanıklık”- 140-163]
Jean-Noel Jeanneney (2006) Başlangıcından Günümüze Medya Tarihi, İstanbul: Yapı Kredi Yayınları. (2. Basım)
İletişim Kuramları 2
Okuma listesi
D. B. Kejanlıoğlu. Frankfurt Okulu’nun Eleştirel Bir Uğrağı: İletişim ve Medya. Bilim ve Sanat, 2005.
E. Mutlu. Kitle İletişim Kuramları. Ütopya, 2005.
Nick Stevenson. Medya Kültürünü Anlamak. Ütopya, 2006.
B. Kejanlıoğlu. “İngiltere’de Eleştirel Yaklaşımların Ayrışması” 4 sayfa ders notu.
A. ve M. Mattelart. İletişim Kuramları Tarihi, s. 82-87.
S. Hall. “Kültürel Çalışmalar: İki Paradigma.” açıklamalı özet çeviri (4 sayfa)
S. Hall “İdeolojinin Yeniden Keşfi.” Medya, İktidar, İdeoloji, s. 77-126.
M. Özbek. Orhan Gencebay Arabeski, s. 15-61, 77-96 ve s. 212-216.
T. Modleski. Eğlence İncelemeleri. “giriş”
S. İrvan. “Eleştirel Yaklaşımlarda İzleyici Araştırmaları: Bir Yöntem olarak Alımlama Çözümlemesi” s. 205-223.
D. Morley. Aile Televizyonu (Deniz Özdemir’in özet çevirisi)
L. van Zoonen “Medyaya Feminist Yaklaşımlar” s. 301-335.
KAYNAKLAR:
*Erol Mutlu. İletişim Sözlüğü. Ark ya da 4. basımı Bilim ve Sanat yay..
*Erol Mutlu. Kitle İletişim Kuramları. Okuma Parçaları (teksir)
*Mehmet Küçük, der. Medya, İktidar İdeoloji. Ark/Bilim ve Sanat yay.
*Süleyman İrvan, der. Medya, Kültür, Siyaset. Ark yay. ya da 2. basımı Alp yay.
*Nurçay Türkoğlu. İletişim Bilimlerinden Kültürel Çalışmalara Toplumsal İletişim. Babil yay. YA DA Kitle İletişimi ve Kültür. Naos yay.
*M. Ayşe İnal. Haberi Okumak. Temuçin Yay.
D. B. Kejanlıoğlu. Frankfurt Okulu’nun Eleştirel Bir Uğrağı: İletişim ve Medya. Bilim ve Sanat, 2005.
E. Mutlu. Kitle İletişim Kuramları. Ütopya, 2005.
Nick Stevenson. Medya Kültürünü Anlamak. Ütopya, 2006.
B. Kejanlıoğlu. “İngiltere’de Eleştirel Yaklaşımların Ayrışması” 4 sayfa ders notu.
A. ve M. Mattelart. İletişim Kuramları Tarihi, s. 82-87.
S. Hall. “Kültürel Çalışmalar: İki Paradigma.” açıklamalı özet çeviri (4 sayfa)
S. Hall “İdeolojinin Yeniden Keşfi.” Medya, İktidar, İdeoloji, s. 77-126.
M. Özbek. Orhan Gencebay Arabeski, s. 15-61, 77-96 ve s. 212-216.
T. Modleski. Eğlence İncelemeleri. “giriş”
S. İrvan. “Eleştirel Yaklaşımlarda İzleyici Araştırmaları: Bir Yöntem olarak Alımlama Çözümlemesi” s. 205-223.
D. Morley. Aile Televizyonu (Deniz Özdemir’in özet çevirisi)
L. van Zoonen “Medyaya Feminist Yaklaşımlar” s. 301-335.
KAYNAKLAR:
*Erol Mutlu. İletişim Sözlüğü. Ark ya da 4. basımı Bilim ve Sanat yay..
*Erol Mutlu. Kitle İletişim Kuramları. Okuma Parçaları (teksir)
*Mehmet Küçük, der. Medya, İktidar İdeoloji. Ark/Bilim ve Sanat yay.
*Süleyman İrvan, der. Medya, Kültür, Siyaset. Ark yay. ya da 2. basımı Alp yay.
*Nurçay Türkoğlu. İletişim Bilimlerinden Kültürel Çalışmalara Toplumsal İletişim. Babil yay. YA DA Kitle İletişimi ve Kültür. Naos yay.
*M. Ayşe İnal. Haberi Okumak. Temuçin Yay.
İletişim Kuramları
Okuma listesi
J.B.Thompson. “Kitle İletişiminin Bazı Özellikleri.” Kitle İletişim Kuramları. Der. Erol Mutlu.
A.Swingewood. Kitle Kültürü Efsanesi. Çev. A.Kansu, s. 17-29.
H.Hardt. “‘Eleştirel’in Geri Dönüşü.” Medya, İktidar, İdeoloji. Der. M. Küçük. 2. Basım. Ark yayınevi,1999, s.17-42.
T. Adorno. “Kültür Endüstrisini Yeniden Düşünürken” Cogito 36, Yaz 2003, s.76-83.
M. Jay. Diyalektik İmgelem. Çev. Ü. Oskay. Ara yay., 1989, s. 263-285 ve 306-315.
C.I.Hovland ve W. Weiss. “Kaynağın Güvenilirliği ve Haberleşmenin Etkinliği Üzerindeki Etkisi.” Kitle Haberleşme Teorilerine Giriş. Der. Ü. Oskay, s.237-259.
E. Katz. “İletişimde İki Aşamalı Akış.” Çev. N. Güngör. İletişim1-2, 1994, s.231-248.
Alan Swingewood. Kitle Kültürü Efsanesi, s.41-48.
Ü. Oskay. Tek Kişilik Haçlı Seferleri. İnkılap, 2000. (Mills, s. 448-470; Riesman, s. 231-256)
J. Fiske. İletişim Çalışmalarına Giriş. Çev., S. İrvan, s.185-194.
M.McCombs & D.Shaw. “Kitle İletişim Araçlarının Gündem Oluşturma İşlevi.” Çev. A. Altun. İletişim 1-2, s.259-270.
E.Noelle-Neumann. “Suskunluk Sarmalı Kuramının Medyayı Anlamaya Etkisi.” Medya, Kültür, Siyaset. Der., S. İrvan. 2. Basım. Ankara: Alp yay., 2002.
J. Fiske. İletişim Çalışmalarına Giriş, s.194-202.
McLuhan, M. (2001) Gutenberg Galaksisi. Çev., G. Ç. Güven. İstanbul: YKY.
S.İrvan.”Normatif Medya Kuramları.” İletişim 1-2, 1994, s211-229.
B. Kejanlıoğlu. “Ekonomi Politik 1: Uluslararası İletişim” 8 sayfa ders notu.
V. Mosco ve A. Herman. “Radikal Toplum Kuramı ve İletişim Devrimi.” Kitle İletişiminde Temel Yaklaşımlar. K. Alemdar ve R. Kaya, der.
J. Tomlinson. Kültürel Emperyalizm, s.11-56.
B. Kejanlıoğlu. “Ekonomi Politik Yaklaşım” 5 sayfa ders notu.
P. Golding ve G. Murdock. “Kültür, İletişim ve Ekonomi Politik” Medya, Kültür, Siyaset, s. 59-97.
KAYNAKLAR:
*Erol Mutlu. İletişim Sözlüğü. Ankara: Ark ya da 4. basımı Bilim ve Sanat.
*Erol Mutlu. Kitle İletişim Kuramları. Okuma Parçaları. Ankara: Ütopya.
*Mehmet Küçük, der. Medya, İktidar İdeoloji. Ankara: Ark/Bilim ve Sanat.
*Süleyman İrvan, der. Medya, Kültür, Siyaset. Ark yay. ya da 2. basımı Alp.
*Nurçay Türkoğlu. İletişim Bilimlerinden Kültürel Çalışmalara Toplumsal İletişim. İstanbul: Babil YA DA Kitle İletişimi ve Kültür. İstanbul: Naos.
J.B.Thompson. “Kitle İletişiminin Bazı Özellikleri.” Kitle İletişim Kuramları. Der. Erol Mutlu.
A.Swingewood. Kitle Kültürü Efsanesi. Çev. A.Kansu, s. 17-29.
H.Hardt. “‘Eleştirel’in Geri Dönüşü.” Medya, İktidar, İdeoloji. Der. M. Küçük. 2. Basım. Ark yayınevi,1999, s.17-42.
T. Adorno. “Kültür Endüstrisini Yeniden Düşünürken” Cogito 36, Yaz 2003, s.76-83.
M. Jay. Diyalektik İmgelem. Çev. Ü. Oskay. Ara yay., 1989, s. 263-285 ve 306-315.
C.I.Hovland ve W. Weiss. “Kaynağın Güvenilirliği ve Haberleşmenin Etkinliği Üzerindeki Etkisi.” Kitle Haberleşme Teorilerine Giriş. Der. Ü. Oskay, s.237-259.
E. Katz. “İletişimde İki Aşamalı Akış.” Çev. N. Güngör. İletişim1-2, 1994, s.231-248.
Alan Swingewood. Kitle Kültürü Efsanesi, s.41-48.
Ü. Oskay. Tek Kişilik Haçlı Seferleri. İnkılap, 2000. (Mills, s. 448-470; Riesman, s. 231-256)
J. Fiske. İletişim Çalışmalarına Giriş. Çev., S. İrvan, s.185-194.
M.McCombs & D.Shaw. “Kitle İletişim Araçlarının Gündem Oluşturma İşlevi.” Çev. A. Altun. İletişim 1-2, s.259-270.
E.Noelle-Neumann. “Suskunluk Sarmalı Kuramının Medyayı Anlamaya Etkisi.” Medya, Kültür, Siyaset. Der., S. İrvan. 2. Basım. Ankara: Alp yay., 2002.
J. Fiske. İletişim Çalışmalarına Giriş, s.194-202.
McLuhan, M. (2001) Gutenberg Galaksisi. Çev., G. Ç. Güven. İstanbul: YKY.
S.İrvan.”Normatif Medya Kuramları.” İletişim 1-2, 1994, s211-229.
B. Kejanlıoğlu. “Ekonomi Politik 1: Uluslararası İletişim” 8 sayfa ders notu.
V. Mosco ve A. Herman. “Radikal Toplum Kuramı ve İletişim Devrimi.” Kitle İletişiminde Temel Yaklaşımlar. K. Alemdar ve R. Kaya, der.
J. Tomlinson. Kültürel Emperyalizm, s.11-56.
B. Kejanlıoğlu. “Ekonomi Politik Yaklaşım” 5 sayfa ders notu.
P. Golding ve G. Murdock. “Kültür, İletişim ve Ekonomi Politik” Medya, Kültür, Siyaset, s. 59-97.
KAYNAKLAR:
*Erol Mutlu. İletişim Sözlüğü. Ankara: Ark ya da 4. basımı Bilim ve Sanat.
*Erol Mutlu. Kitle İletişim Kuramları. Okuma Parçaları. Ankara: Ütopya.
*Mehmet Küçük, der. Medya, İktidar İdeoloji. Ankara: Ark/Bilim ve Sanat.
*Süleyman İrvan, der. Medya, Kültür, Siyaset. Ark yay. ya da 2. basımı Alp.
*Nurçay Türkoğlu. İletişim Bilimlerinden Kültürel Çalışmalara Toplumsal İletişim. İstanbul: Babil YA DA Kitle İletişimi ve Kültür. İstanbul: Naos.
İletişim Hukuku ve Fikri Haklar
Okuma listesi
Kayıhan İçel ve Yener Ünver, Kitle Haberleşme Hukuku, İstanbul: Beta Yayınları(yenilenmiş altıncı baskı).
Ahmet Kılıçoğlu, Şeref Haysiyet ve Özel Yaşama Basın Yoluyla Saldırılardan Hukuksal Sorumluuluk, Ankara: AÜHF Yayınları.
Sevda Alankuş (Der.) Medya ve Hukuk, Habercinin El Kitabı Dizisi 2, IPS İletişim Vakfı Yayınları, İstanbul.
Zakir Avşar ve Gürsel Öngören, Radyo ve Televizyon Hukuku, Ankara: Piramit Yayınları.
Zakir Avşar ve Vedat Demir, Medyada Denetim, Ankara: Piramit Yayınları.
Çetin Özek, Basın Özgürlüğünden Bilgilenme Hakkına, İstanbul: Alfa Yayınları.
Hayrettin Ökçesiz (Haz), Düşünce Özgürlüğü, İstanbul: Alfa Yayınları.
Gürsel Öngören, Medya ile Mücadele Rehberi, İstanbul: Çınar Yayınları.
Emrehan İnal, Reklamın Hukuku ve Aldatıcı Reklam, İstanbul: Beta Yayınları.
Zakir Avşar ve Müge Elden, Reklam ve Reklam Mevzuatı, Ankara: Piramit Yayınları.
Mehmet Ali Şuğle, İş Hukuku Açısından Gazeteci, Ankara: ÇGD Yayınları.
Sahir Erman ve Çetin Özek, Açıklamalı Basın Kanunu ve İlgili Mevzuat, İstanbul: Alfa Yayınları.
RTÜK, Reklamların İzleyiciler Üzerindeki Etkileri( Panel: 22 – 23 Ocak 2004), Ankara: RTÜK Yayınları.
RTÜK, Şiddet ve İntihar Haberleri( Panel: 23 Mart 2002), Ankara: RTÜK Yayınları.
RTÜK, Medyada Şiddete Duyarlılık( Panel: 26 Kasım 2004), Ankara: RTÜK Yayınları.
Medyakronik: Hakiki Örneklerle Medya Eleştirisi, İstanbul: Bilgi ÜniversitesiYayınları.
Ünal Tekinalp, Fikri Mülkiyet Hukuku, İstanbul: Beta Yayınları.
Şafak N.Erel, Türk Fikir ve Sanat Hukuku, Ankara: İmaj Yayınevi.
Virgina Brown Keyder, Fikri Mülkiyet Hakları ve Gümrük Birliği, İstanbul: İntermedia Yayınları.
Akın Beşiroğlu, Düşünce Ürünleri Üzerinde Haklar, Ankara: Ankara Patent Bürosu Ltd.Şti.Yayını.
UNESCO/PEN, Fikri Hakların ABC’si, İstanbul: Pen Yazarlar Derneği Yayınları.
Yrd.Doç.Dr.Tekin Memiş, Fikri Hukuk Bakımından İnternet Ortamında Müzik Sunumu, Ankara: Seçkin Yayınları.
Yrd.Doç.Dr.Sevilay Eroğlu, Rekabet Hukukunda Bilgisayar Programlarının Korunması, İstanbul: Beta Yayınları.
Dr.Mustafa Topaloğlu, Bilgisayar Programları Üzerindeki Haklar ve Bu Hakların Korunması, İstanbul: Türkiye Bilişim Vakfı Yayınları.
K.Emre Gökyayla, Telif Hakkı ve Telif Hakkının Devri Sözleşmesi, Ankara: Yetkin Yayınları.
Fikri Mülkiyet Hukuku ve Radyo Televizyon Hukuku Mevzuatı, İstanbul: Beta Yayınları.
Türkiye Zeka Vakfı, Bilişim Alanında Telif Hakları Paneli, Ankara:Türkiye Zeka Vakfı Yayınları.
Kayıhan İçel ve Yener Ünver, Kitle Haberleşme Hukuku, İstanbul: Beta Yayınları(yenilenmiş altıncı baskı).
Ahmet Kılıçoğlu, Şeref Haysiyet ve Özel Yaşama Basın Yoluyla Saldırılardan Hukuksal Sorumluuluk, Ankara: AÜHF Yayınları.
Sevda Alankuş (Der.) Medya ve Hukuk, Habercinin El Kitabı Dizisi 2, IPS İletişim Vakfı Yayınları, İstanbul.
Zakir Avşar ve Gürsel Öngören, Radyo ve Televizyon Hukuku, Ankara: Piramit Yayınları.
Zakir Avşar ve Vedat Demir, Medyada Denetim, Ankara: Piramit Yayınları.
Çetin Özek, Basın Özgürlüğünden Bilgilenme Hakkına, İstanbul: Alfa Yayınları.
Hayrettin Ökçesiz (Haz), Düşünce Özgürlüğü, İstanbul: Alfa Yayınları.
Gürsel Öngören, Medya ile Mücadele Rehberi, İstanbul: Çınar Yayınları.
Emrehan İnal, Reklamın Hukuku ve Aldatıcı Reklam, İstanbul: Beta Yayınları.
Zakir Avşar ve Müge Elden, Reklam ve Reklam Mevzuatı, Ankara: Piramit Yayınları.
Mehmet Ali Şuğle, İş Hukuku Açısından Gazeteci, Ankara: ÇGD Yayınları.
Sahir Erman ve Çetin Özek, Açıklamalı Basın Kanunu ve İlgili Mevzuat, İstanbul: Alfa Yayınları.
RTÜK, Reklamların İzleyiciler Üzerindeki Etkileri( Panel: 22 – 23 Ocak 2004), Ankara: RTÜK Yayınları.
RTÜK, Şiddet ve İntihar Haberleri( Panel: 23 Mart 2002), Ankara: RTÜK Yayınları.
RTÜK, Medyada Şiddete Duyarlılık( Panel: 26 Kasım 2004), Ankara: RTÜK Yayınları.
Medyakronik: Hakiki Örneklerle Medya Eleştirisi, İstanbul: Bilgi ÜniversitesiYayınları.
Ünal Tekinalp, Fikri Mülkiyet Hukuku, İstanbul: Beta Yayınları.
Şafak N.Erel, Türk Fikir ve Sanat Hukuku, Ankara: İmaj Yayınevi.
Virgina Brown Keyder, Fikri Mülkiyet Hakları ve Gümrük Birliği, İstanbul: İntermedia Yayınları.
Akın Beşiroğlu, Düşünce Ürünleri Üzerinde Haklar, Ankara: Ankara Patent Bürosu Ltd.Şti.Yayını.
UNESCO/PEN, Fikri Hakların ABC’si, İstanbul: Pen Yazarlar Derneği Yayınları.
Yrd.Doç.Dr.Tekin Memiş, Fikri Hukuk Bakımından İnternet Ortamında Müzik Sunumu, Ankara: Seçkin Yayınları.
Yrd.Doç.Dr.Sevilay Eroğlu, Rekabet Hukukunda Bilgisayar Programlarının Korunması, İstanbul: Beta Yayınları.
Dr.Mustafa Topaloğlu, Bilgisayar Programları Üzerindeki Haklar ve Bu Hakların Korunması, İstanbul: Türkiye Bilişim Vakfı Yayınları.
K.Emre Gökyayla, Telif Hakkı ve Telif Hakkının Devri Sözleşmesi, Ankara: Yetkin Yayınları.
Fikri Mülkiyet Hukuku ve Radyo Televizyon Hukuku Mevzuatı, İstanbul: Beta Yayınları.
Türkiye Zeka Vakfı, Bilişim Alanında Telif Hakları Paneli, Ankara:Türkiye Zeka Vakfı Yayınları.
İletişim Araştırmaları
Okuma listesi
John Fiske, İletişim Çalışmalarına Giriş, Ark yay., Ankara, 1996 (6,7,8 ve 9. bölümler).
Erol Mutlu (der.), Kitle İletişim Kuramları, Ütopya yay., Ankara, 2005 (Kurt Lang’ın makalesi).
Ek kaynaklar (başvuru kaynakları olarak gerektiğinde kullanılabilir):
Arthur Asa Berger, Kitle İletişiminde Çözümleme Yöntemleri, Anadolu Üniversitesi yay., Eskişehir, 1982.
Aysel Aziz, Araştırma Yöntemleri-Teknikleri ve İletişim, Turhan, Ankara, 1994.
Haluk Geray, Toplumsal Araştırmalarda Nicel ve Nitel Yöntemlere Giriş, Siyasal yay., Ankara, 2004.
Erol Mutlu, İletişim Sözlüğü, Ark, Ankara, 1994.
Raymond Williams, Anahtar Sözcükler, İletişim yay., İstanbul, 2005.
Konca Yumlu, Kitle İletişim Kuram ve Araştırmaları, İzmir, 1994.
Şermin Tekinalp, Ruhdan Uzun, İletişim Araştırmaları ve Kuramları, Derin yay., İstanbul, 2004.
John Fiske, İletişim Çalışmalarına Giriş, Ark yay., Ankara, 1996 (6,7,8 ve 9. bölümler).
Erol Mutlu (der.), Kitle İletişim Kuramları, Ütopya yay., Ankara, 2005 (Kurt Lang’ın makalesi).
Ek kaynaklar (başvuru kaynakları olarak gerektiğinde kullanılabilir):
Arthur Asa Berger, Kitle İletişiminde Çözümleme Yöntemleri, Anadolu Üniversitesi yay., Eskişehir, 1982.
Aysel Aziz, Araştırma Yöntemleri-Teknikleri ve İletişim, Turhan, Ankara, 1994.
Haluk Geray, Toplumsal Araştırmalarda Nicel ve Nitel Yöntemlere Giriş, Siyasal yay., Ankara, 2004.
Erol Mutlu, İletişim Sözlüğü, Ark, Ankara, 1994.
Raymond Williams, Anahtar Sözcükler, İletişim yay., İstanbul, 2005.
Konca Yumlu, Kitle İletişim Kuram ve Araştırmaları, İzmir, 1994.
Şermin Tekinalp, Ruhdan Uzun, İletişim Araştırmaları ve Kuramları, Derin yay., İstanbul, 2004.
İletişim Ağlarının Temel Kavramları
Funda Başaran, Haluk Geray (Der), İletişim Ağlarının Ekonomisi, Siyasal Yayınevi, 2005.
İletişim Ağlarının Ekonomisi
Okuma listesi
Geray H. ve Başaran F. (2005). İletişim ağlarının ekonomisi. Ankara: Siyasal Kitabevi Yayınları
Geray H. ve Başaran F. (2005). İletişim ağlarının ekonomisi. Ankara: Siyasal Kitabevi Yayınları
Haberin Anlatısal Yapısı
Okuma listesi
Bedriye Poyraz, Haber ve Haber Programlarında İdeoloji ve Gerçeklik, Ütopya, Ankara, 2002,
Ayşe İnal, Televizyon, Tür ve Temsil, Ankara Üniversitesi İletişim Fakültesi Yıllık, 1999, s.255–286
Sevilay Çelenk, Televiziyon Temsil, Kültür, Ütopya, Ankara, 2005
Sevda Şener, Yaşamın Kırılma Noktasında Drama Sanatı, YKY, 1997
Sevda Şener, Oyundan Düşünceye, Gündoğan Yayınları, 1993
Erol Mutlu, Televizyonu Anlamak, Gündoğan, Ankara, 1991
Özdemir Nutku, Dram Sanatı, Kabalcı Yayınevi, İstanbul, 1997
Yusuf Kaplan, Televizyon, Ağaç, İstanbul, 1992
Neil Postman, Televizyon: Öldüren Eğlence, Ayrıntı, 1994
Bedriye Poyraz, Haber ve Haber Programlarında İdeoloji ve Gerçeklik, Ütopya, Ankara, 2002,
Ayşe İnal, Televizyon, Tür ve Temsil, Ankara Üniversitesi İletişim Fakültesi Yıllık, 1999, s.255–286
Sevilay Çelenk, Televiziyon Temsil, Kültür, Ütopya, Ankara, 2005
Sevda Şener, Yaşamın Kırılma Noktasında Drama Sanatı, YKY, 1997
Sevda Şener, Oyundan Düşünceye, Gündoğan Yayınları, 1993
Erol Mutlu, Televizyonu Anlamak, Gündoğan, Ankara, 1991
Özdemir Nutku, Dram Sanatı, Kabalcı Yayınevi, İstanbul, 1997
Yusuf Kaplan, Televizyon, Ağaç, İstanbul, 1992
Neil Postman, Televizyon: Öldüren Eğlence, Ayrıntı, 1994
Haberi Okumak
Okuma listesi
Arus Yumul, ‘Günlük Gazetelerde Milliyetçiliğin Farkedilmeyen Yüzü’, www.medyakronik.com
Özcan Yurdalan, ‘Haber Fotoğrafçılığı’, Gazetecilik ve Habercilik, Habercinin El Kitabı, (der.) Sevda Alankuş Kural, Bia, IPS İletişim Vakfı yayınları, İstanbul, 2003
Esra Arsan, ‘Çatışma ve Savaş Dönemlerinde Gazetecilik’, Gazetecilik ve Habercilik, Habercinin El Kitabı, (der.) Sevda Alankuş Kural, Bia, IPS İletişim Vakfı yayınları, İstanbul, 2003
Neil Postman, TV Haberlerini İzlemek, Kavram yay, İstanbul, 1992.
Noam Chomsky, Edward Herman vd. ‘Kelime Hileleri ve Propaganda’, Medyanın Kamuoyu İmalatı, çiviyazıları, İstanbul, 2004, s.269-283.
Süleyman İrvan, ‘Medya ve Etik’, Medya, Etik ve Hukuk, Habercinin El Kitabı, (der.) Sevda Alankuş Kural, Bia, IPS İletişim Vakfı yayınları, İstanbul, 2003
Ragıp Duran, ‘Yurttaş Gazeteciliği’, Gazetecilik ve Habercilik, Habercinin El Kitabı, (der.) Sevda Alankuş Kural, Bia, IPS İletişim Vakfı yayınları, İstanbul, 2003
İncilay Cangöz, ‘Yurttaş gazeteciliği ve yerel basın’ , Gazetecilik ve Habercilik, Habercinin El Kitabı, (der.) Sevda Alankuş Kural, Bia, IPS İletişim Vakfı yayınları, İstanbul, 2003
Arus Yumul, ‘Günlük Gazetelerde Milliyetçiliğin Farkedilmeyen Yüzü’, www.medyakronik.com
Özcan Yurdalan, ‘Haber Fotoğrafçılığı’, Gazetecilik ve Habercilik, Habercinin El Kitabı, (der.) Sevda Alankuş Kural, Bia, IPS İletişim Vakfı yayınları, İstanbul, 2003
Esra Arsan, ‘Çatışma ve Savaş Dönemlerinde Gazetecilik’, Gazetecilik ve Habercilik, Habercinin El Kitabı, (der.) Sevda Alankuş Kural, Bia, IPS İletişim Vakfı yayınları, İstanbul, 2003
Neil Postman, TV Haberlerini İzlemek, Kavram yay, İstanbul, 1992.
Noam Chomsky, Edward Herman vd. ‘Kelime Hileleri ve Propaganda’, Medyanın Kamuoyu İmalatı, çiviyazıları, İstanbul, 2004, s.269-283.
Süleyman İrvan, ‘Medya ve Etik’, Medya, Etik ve Hukuk, Habercinin El Kitabı, (der.) Sevda Alankuş Kural, Bia, IPS İletişim Vakfı yayınları, İstanbul, 2003
Ragıp Duran, ‘Yurttaş Gazeteciliği’, Gazetecilik ve Habercilik, Habercinin El Kitabı, (der.) Sevda Alankuş Kural, Bia, IPS İletişim Vakfı yayınları, İstanbul, 2003
İncilay Cangöz, ‘Yurttaş gazeteciliği ve yerel basın’ , Gazetecilik ve Habercilik, Habercinin El Kitabı, (der.) Sevda Alankuş Kural, Bia, IPS İletişim Vakfı yayınları, İstanbul, 2003
Haber Toplama ve Yazma
Okuma listesi
Ana kaynak:
Oya Tokgöz, Temel Gazetecilik, İmge, 2003
Yardımcı kaynaklar:
1. Atilla Girgin, Haber Yazma Teknikleri, İnkilap Yayınları, 1998
2. Atilla Girgin, Haber Yazmak, Der Yayınları, 2002
3. Cristopher Browne, Gazetecilerin El Kitabı, Media Cat Yayınları, 2001
4. Kemal Aslan, Haber Nasıl Okunur, Anahtar Yayınları, 2004
Kemal Aslan, Haberim Var – Örneklerle Haberin ABC’si, Anahtar Yayınları, 2003
5. Kemal Arslan, Soru Nasıl Sorulur, Anahtar Yayınları, 2005
6. Özden Çankaya, Aykut Aykanat, Köşesiz Gazeteciler Yazıyor, Bağımsız Yayınlar, 2005
7. Taner Dileklen, Televizyon Haberciliği, Okumuş Adam Yayınları, 2005
8. Anadolu Ajansı Muhabirin El Kitabı, Anadolu Ajansı Yayını 2
Ana kaynak:
Oya Tokgöz, Temel Gazetecilik, İmge, 2003
Yardımcı kaynaklar:
1. Atilla Girgin, Haber Yazma Teknikleri, İnkilap Yayınları, 1998
2. Atilla Girgin, Haber Yazmak, Der Yayınları, 2002
3. Cristopher Browne, Gazetecilerin El Kitabı, Media Cat Yayınları, 2001
4. Kemal Aslan, Haber Nasıl Okunur, Anahtar Yayınları, 2004
Kemal Aslan, Haberim Var – Örneklerle Haberin ABC’si, Anahtar Yayınları, 2003
5. Kemal Arslan, Soru Nasıl Sorulur, Anahtar Yayınları, 2005
6. Özden Çankaya, Aykut Aykanat, Köşesiz Gazeteciler Yazıyor, Bağımsız Yayınlar, 2005
7. Taner Dileklen, Televizyon Haberciliği, Okumuş Adam Yayınları, 2005
8. Anadolu Ajansı Muhabirin El Kitabı, Anadolu Ajansı Yayını 2
Haber Sosyolojisi
Okuma listesi
A. İnal, (1999). "Medyada dil ve iktidar sorunu". İletişim Yaz s.33
J. Keane, (1992). Medya ve Demokrasi. H. Şahin (çev.), İstanbul: Ayrıntı. 1. Bölüm
R.A. Hackett, (1998). "Bir Paradigmanın Önemini Yitirişi: Haber Medyası Çalışmalarında Yanlılık ve Nesnellik", A. İnal (çev.) İlef Yıllık 1997-1998.
A. İnal, (1996). Haberi Okumak. İstanbul: Temuçin Yayınları.
A. İnal, (1993). "Haber Üretim Sürecine İki Farklı Yaklaşım", İlef Yıllık 8
A. İnal, (1995). "Yazılı Basın Haberlerinde Yapısal Yanlılık Sorunu", Toplum ve Bilim, 1995 güz
A. İnal, (1999). "Medyada dil ve iktidar sorunu". İletişim Yaz s.33
J. Keane, (1992). Medya ve Demokrasi. H. Şahin (çev.), İstanbul: Ayrıntı. 1. Bölüm
R.A. Hackett, (1998). "Bir Paradigmanın Önemini Yitirişi: Haber Medyası Çalışmalarında Yanlılık ve Nesnellik", A. İnal (çev.) İlef Yıllık 1997-1998.
A. İnal, (1996). Haberi Okumak. İstanbul: Temuçin Yayınları.
A. İnal, (1993). "Haber Üretim Sürecine İki Farklı Yaklaşım", İlef Yıllık 8
A. İnal, (1995). "Yazılı Basın Haberlerinde Yapısal Yanlılık Sorunu", Toplum ve Bilim, 1995 güz
Basın ve Basım İşletmeciliği
Okuma listesi
Şevket Evliyagil, Basın ve basım İşletmeciliğ, Ankara 1996.
Semra Atılgan, Basın İşletmeciliği, İstanbul, 1999
Oğuz Aktan, Türk İşadamı ve İşletmesi, Gündoğan Yayınları, 1996
Semra Atılgan, Gazetecilerin Korunması İstihdam Sorunları ve Çözüm Önerileri, İstanbul, 1991.
Semra Atılgan, Marmara İletişim Dergisi, “Türk Basınında Promosyon Çıkmazı”, M.Ü.İ.F. Yay., Ocak 1995, sayı:9.
Güneş Berberoğlu, Basın İşletmeciliği, Gazeteciler Cemiyeti Yayınları, İstanbul, 1991.
Güventürk Görgülü, Basında Ekonomik Bağımlılık, Gazeteciler Cemiyeti Yayınları, no:33, İstanbul, 1991
Semra Atılgan, Türk Basın Sendikacılığında Gazetecilerin Yasal Hakları, İstanbul, 2001
Işık Özkan, Basım ve Basın İşletmeciliği, Bilgehan Basımevi, İzmir, 1989.
Şevket Evliyagil, Basın ve basım İşletmeciliğ, Ankara 1996.
Semra Atılgan, Basın İşletmeciliği, İstanbul, 1999
Oğuz Aktan, Türk İşadamı ve İşletmesi, Gündoğan Yayınları, 1996
Semra Atılgan, Gazetecilerin Korunması İstihdam Sorunları ve Çözüm Önerileri, İstanbul, 1991.
Semra Atılgan, Marmara İletişim Dergisi, “Türk Basınında Promosyon Çıkmazı”, M.Ü.İ.F. Yay., Ocak 1995, sayı:9.
Güneş Berberoğlu, Basın İşletmeciliği, Gazeteciler Cemiyeti Yayınları, İstanbul, 1991.
Güventürk Görgülü, Basında Ekonomik Bağımlılık, Gazeteciler Cemiyeti Yayınları, no:33, İstanbul, 1991
Semra Atılgan, Türk Basın Sendikacılığında Gazetecilerin Yasal Hakları, İstanbul, 2001
Işık Özkan, Basım ve Basın İşletmeciliği, Bilgehan Basımevi, İzmir, 1989.
Basının Güncel Sorunları Okuma listesi
Okuma listesi
1- Oya Tokgöz, Temel Gazetecilik, Ankara, İmge, 2003
2- Hakan Ergül, Televizyon Haberlerinin Magazinleşmesi, Istanbul, İletişim, 2000.
3- Bülent Çaplı, Medya ve Etik, Ankara, İmge, 2002.
4- D. Beybin Kejanlıoğlu, Sevilay Çelenk ve Gülseren Adaklı (der.) Medya Politikaları, Türkiye'de Televizyon Yayıncılığının Dinamikleri, Ankara, İmge, 2001
5- Nurcan Törenli, Yeni Medya ,yeni iletişim ortamı, Ankara, Bilim sanat, 2005
6- Mutlu Binark,Barış Kılıçbay, (der.) İnternet , Toplum, ve Kültür, Ankara, Epos,2005.
1- Oya Tokgöz, Temel Gazetecilik, Ankara, İmge, 2003
2- Hakan Ergül, Televizyon Haberlerinin Magazinleşmesi, Istanbul, İletişim, 2000.
3- Bülent Çaplı, Medya ve Etik, Ankara, İmge, 2002.
4- D. Beybin Kejanlıoğlu, Sevilay Çelenk ve Gülseren Adaklı (der.) Medya Politikaları, Türkiye'de Televizyon Yayıncılığının Dinamikleri, Ankara, İmge, 2001
5- Nurcan Törenli, Yeni Medya ,yeni iletişim ortamı, Ankara, Bilim sanat, 2005
6- Mutlu Binark,Barış Kılıçbay, (der.) İnternet , Toplum, ve Kültür, Ankara, Epos,2005.
Basının Güncel Sorunları
I- Genel anlamda medyayı değerlendirme
1.1 yerel, bölgesel, ulusal, uluslararası, ulusötesi medya tanımlamaları
1.2 Türkiy'de medya ile ilgili kuruluşlar
1.3 Dünyada medya ile ilgili kuruluşlar
II- Medyada Birikim ve Tekelleşme
2.1 Tekelleşme ve Birikimin Dünyadaki Tarihçesi
2.2 Tekelleşme biçimleri
2.3 Dev medya şirketleri
2.4 Türkiye'de tekelleşme ve konumu
III- Magazinleşme ve getirdikleri
3.1 Magazin, magazinleşme tanımı ve tarihçesi
3.2 Tabloidleşme, infotainment olguları ve getirdikleri
3.3 Türkiye'de magazinleşme
IV- internet ve yeni iletişim teknolojileri
4.1 Dünyada internetin konumu
4.2 Türkiye'de internetin konumu
4.3 Yurttaş gazeteciliği ve getirdikleri
1.1 yerel, bölgesel, ulusal, uluslararası, ulusötesi medya tanımlamaları
1.2 Türkiy'de medya ile ilgili kuruluşlar
1.3 Dünyada medya ile ilgili kuruluşlar
II- Medyada Birikim ve Tekelleşme
2.1 Tekelleşme ve Birikimin Dünyadaki Tarihçesi
2.2 Tekelleşme biçimleri
2.3 Dev medya şirketleri
2.4 Türkiye'de tekelleşme ve konumu
III- Magazinleşme ve getirdikleri
3.1 Magazin, magazinleşme tanımı ve tarihçesi
3.2 Tabloidleşme, infotainment olguları ve getirdikleri
3.3 Türkiye'de magazinleşme
IV- internet ve yeni iletişim teknolojileri
4.1 Dünyada internetin konumu
4.2 Türkiye'de internetin konumu
4.3 Yurttaş gazeteciliği ve getirdikleri
Basım Sanayiinin Temel Kavramları
Okuma listesi
Artunalı, M. & Savaşır, İ. (1994) Kişisel Bilgisayarlar, İletişim Yayınları, İstanbul.
Becer, Emre (1997), İletişim ve Grafik Tasarım, Dost Kitapevi, Ankara
Dağlı, Nevzat (1995), Gazete Yayınlama Teknikleri (Uygulamaları), İmaj Yayıncılık, Ankara.
Devlet Bakanlığı (1986), Nasıl Matbaacı Olunur?, Devlet Bakanlığı Yayını, Ankara.
Ertuğ, Hasan Refik (1981), Basın ve yayın Hareketleri Tarihi, İstanbul.
Evliyagil, Şevket; Törenli Nurcan (2003), Basım Sanayii’nin Temel Kavramları, Ajans-Türk Basın ve Basım Sanayii, Ankara.
Evliyagil, Şevket (1981), Gazete Yayımlama Yöntemleri, Ajans-Türk Basın ve Basım Sanayii, Ankara.
Geray, Haluk (1994) Yeni İletişim Teknolojileri, Kılıçaslan matbaası, Ankara.
Hans, Elfring (1989) “Improving Print Quality”, İFRA Kongresine Sunulan Bildiri.
Hürriyet Vakfı (1982) Kitle İletişim Tekniklerindeki Gelişme ve Yazılı Basının Geleceği, Hürriyet Matbaası, İstanbul.
İnuğur, Nuri (1992), Türk Basın Tarihi, Gazeteciler Cemiyeti Yayını, İstanbul.
Koloğlu, Orhan (1987) Basımevi ve Basının Gecikme Sebepleri ve Sonuçları, Gazeteciler Cemiyeti Yayını, İstanbul.
Lewis, John (1970) Anotomy of Printing, Watson-Guptill Publications, New York.
McLuhan, Marshall (1964), The Gutenberg Galaxy, University of Toronto Press, Toronto.
Parker, R.C. (1999), Amatörler İçin Web Tasarımı ve Masa Üstü Yayıncılık, Globus Dünya Basımevi, İstanbul.
Schlapp, Hermann (2000), Gazeteciliğe Giriş, Ofset Fotomat Matbaası, Ankara.
Smith, Anthony (1980) Goodby Gutenberg, The Newspaper Revolution of the 1980’s, Oxford University Press.
Tokgöz, Oya (2000) Temel Gazetecilik, İmge yayınları, Ankara.
Topuz, Hıfzı (1973) 100 Soruda Türk Basın Tarihi, gerçek Yayınevi, İstanbul.
Törenli, Nurcan (1995) Yeni İletişim Teknolojileri Boyutunda, Türkiye’de Yazılı basın ve Gazetecilik Mesleği, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara.
Van Dusseldrop, Monique (1998) “The Future of the Printed Press in a Dijital World”, European Journalism Centre, Maastrict.
Artunalı, M. & Savaşır, İ. (1994) Kişisel Bilgisayarlar, İletişim Yayınları, İstanbul.
Becer, Emre (1997), İletişim ve Grafik Tasarım, Dost Kitapevi, Ankara
Dağlı, Nevzat (1995), Gazete Yayınlama Teknikleri (Uygulamaları), İmaj Yayıncılık, Ankara.
Devlet Bakanlığı (1986), Nasıl Matbaacı Olunur?, Devlet Bakanlığı Yayını, Ankara.
Ertuğ, Hasan Refik (1981), Basın ve yayın Hareketleri Tarihi, İstanbul.
Evliyagil, Şevket; Törenli Nurcan (2003), Basım Sanayii’nin Temel Kavramları, Ajans-Türk Basın ve Basım Sanayii, Ankara.
Evliyagil, Şevket (1981), Gazete Yayımlama Yöntemleri, Ajans-Türk Basın ve Basım Sanayii, Ankara.
Geray, Haluk (1994) Yeni İletişim Teknolojileri, Kılıçaslan matbaası, Ankara.
Hans, Elfring (1989) “Improving Print Quality”, İFRA Kongresine Sunulan Bildiri.
Hürriyet Vakfı (1982) Kitle İletişim Tekniklerindeki Gelişme ve Yazılı Basının Geleceği, Hürriyet Matbaası, İstanbul.
İnuğur, Nuri (1992), Türk Basın Tarihi, Gazeteciler Cemiyeti Yayını, İstanbul.
Koloğlu, Orhan (1987) Basımevi ve Basının Gecikme Sebepleri ve Sonuçları, Gazeteciler Cemiyeti Yayını, İstanbul.
Lewis, John (1970) Anotomy of Printing, Watson-Guptill Publications, New York.
McLuhan, Marshall (1964), The Gutenberg Galaxy, University of Toronto Press, Toronto.
Parker, R.C. (1999), Amatörler İçin Web Tasarımı ve Masa Üstü Yayıncılık, Globus Dünya Basımevi, İstanbul.
Schlapp, Hermann (2000), Gazeteciliğe Giriş, Ofset Fotomat Matbaası, Ankara.
Smith, Anthony (1980) Goodby Gutenberg, The Newspaper Revolution of the 1980’s, Oxford University Press.
Tokgöz, Oya (2000) Temel Gazetecilik, İmge yayınları, Ankara.
Topuz, Hıfzı (1973) 100 Soruda Türk Basın Tarihi, gerçek Yayınevi, İstanbul.
Törenli, Nurcan (1995) Yeni İletişim Teknolojileri Boyutunda, Türkiye’de Yazılı basın ve Gazetecilik Mesleği, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara.
Van Dusseldrop, Monique (1998) “The Future of the Printed Press in a Dijital World”, European Journalism Centre, Maastrict.
Basılı Ortamlarda Haber Sunumu
Okuma listesi
Osman Yılmaz, Kemal Demir, “QuarkXPress Öğrenirken”, Alfa Basım Yayım Dağıtım, ISBN 975-8052-58-6, İstanbul, 1997.
QuarkXpress ders notları
Osman Yılmaz, Kemal Demir, “QuarkXPress Öğrenirken”, Alfa Basım Yayım Dağıtım, ISBN 975-8052-58-6, İstanbul, 1997.
QuarkXpress ders notları
Araştırmacı Gazetecilik
Okuma listesi
1.Seyfettin Turhan, Araştırmacı Gazetecilik, UMAG Vakfı Yayınları, 1997
2.Altan Öymen, Uğur Mumcu, Mobilya Dosyası, UMAG Vakfı Yayınları, 3. Baskı, 2002
1.Seyfettin Turhan, Araştırmacı Gazetecilik, UMAG Vakfı Yayınları, 1997
2.Altan Öymen, Uğur Mumcu, Mobilya Dosyası, UMAG Vakfı Yayınları, 3. Baskı, 2002
Alan Muhabirliği
Amaç, genel gazetecilik ve muhabirlik bilgilerini almış öğrencileri uzmanlaşmış muhabirlik alanları konusunda bilgilendirmektir.
25 Ağustos 2009 Salı
Hayal Edilemeyen Toplum: Türkiye’de ‘Çevresiz Merkez’ ve Garbiyatçılık
Toplum ve Bilim 105
Hangi Merkez, Hangi Çevre?
Birikim Yayınları / Toplum ve Bilim Dergisi
İçindekiler;
Şerif Mardin'le merkez-çevre analizi üzerine
Hayal edilemeyen toplum: Türkiye'de "çevresiz merkez" ve Garbiyatçılık
Entegratif toplum ve muarızları: 'Merkez-çevre' paradigması üzerine eleştirel notlar
Paradigmada tarihsel yorumun sınırları: Merkez-çevre temellendirmeleri üzerinden düşünceler
Devletin sürekliliği, devrimin muhafazası, toplumun denetimi sorunu: Merkez-çevre paradigmasının sınırlılıkları üzerine notlar
2000'li yıllarda merkez-çevre ilişkilerini yeniden düşünmek
Kültürel yabancılaşma tezi üzerine
Kent üretiminin ve kamu yaşamının örgütlenmesinde güncel eğilimler
İktisadi merkez-çevre paradigması: Sonlandı mı, süreğeliyor mu?
Uluslararası ekonomi politiğe Marksist yaklaşımlar
Homo Balkanicus, Çılgın Türkler ve diğerleri
Türkiye'de öjeni düşüncesi ve kadın
Gadamer'in pratik felsefesi: Hermenötik düşüncede gelenek ve deneyimin önceliği
Değini
Bugün Karl Polanyi'yi okumak
Can havliyle düşünmek: Onuncu Karl Polanyi Konferansı üzerine
Hangi Merkez, Hangi Çevre?
Birikim Yayınları / Toplum ve Bilim Dergisi
İçindekiler;
Şerif Mardin'le merkez-çevre analizi üzerine
Hayal edilemeyen toplum: Türkiye'de "çevresiz merkez" ve Garbiyatçılık
Entegratif toplum ve muarızları: 'Merkez-çevre' paradigması üzerine eleştirel notlar
Paradigmada tarihsel yorumun sınırları: Merkez-çevre temellendirmeleri üzerinden düşünceler
Devletin sürekliliği, devrimin muhafazası, toplumun denetimi sorunu: Merkez-çevre paradigmasının sınırlılıkları üzerine notlar
2000'li yıllarda merkez-çevre ilişkilerini yeniden düşünmek
Kültürel yabancılaşma tezi üzerine
Kent üretiminin ve kamu yaşamının örgütlenmesinde güncel eğilimler
İktisadi merkez-çevre paradigması: Sonlandı mı, süreğeliyor mu?
Uluslararası ekonomi politiğe Marksist yaklaşımlar
Homo Balkanicus, Çılgın Türkler ve diğerleri
Türkiye'de öjeni düşüncesi ve kadın
Gadamer'in pratik felsefesi: Hermenötik düşüncede gelenek ve deneyimin önceliği
Değini
Bugün Karl Polanyi'yi okumak
Can havliyle düşünmek: Onuncu Karl Polanyi Konferansı üzerine
OKUMA PARÇASI Radyonun Sihirli Kapısı
. 60-64
(...)
Geçmişin kişiselleştirilmesine ait başka çarpıcı örnekleri, radyonun tarihiyle ilgili 1970-80'lerde hazırlanmış ve yayınlanmış radyo programlarının(1) kurgulanma mantığında da bulmak mümkün. Bu programların, bazı arşiv kayıtlarına dayansa da, yayıncıların yorumsal süzgecinden geçerek hazırlanmış, geçmişe yönelik bir araştırma-kurgulama olduğunu belirtmek gerek. Bu yüzden bu programları radyoya ilişkin arşiv belgeleri olarak değil, "radyo anıları" olarak düşünmek daha doğru olacaktır. Sözü edilen programlarda radyonun tarihi "ilginç" anıların bir araya getirilmesi ve araya serpiştirilen eski müziklerle oluşturulmuştur. Programlardan birinde radyonun ilk yılları "dünyanın küçülerek" radyoya sığması olarak betimlenir.(2) Küçülen dünyada ise sürekli yaşanan aksaklıklar, muziplikler, yanlış anlamalar, ve esas olarak duygulanımlarla kişiselleştirilmiş deneyimler aktarılmaktadır. Birkaç örnek verirsek: 1920'lerin sonunda Ankara Radyosu Müdürlüğü yapan Hayrettin Bey'in o döneme ilişkin kara mizah sayılabilecek anısı şöyle: Radyo binasında "daktilo düştü" diye yükselen çığlıkları, yeni tamir edilen ve tescilli devlet malı olan yazı makinesinin düşmesi olarak anlayıp telaşlanıyor, oysa düşen makine değil, pencereden atlayarak intihar eden sekreter! Kimi zaman "ilginç"lik olaylardan çok duygularda yatıyor. Örneğin Safiye Ayla, 1930 başlarında İstanbul'da Yeni Postane'nin üzerindeki "radyo müessesesinde" söylediği ilk şarkıyı, "Nerdesin gönlümün nazlı civanı, nerdesin..." adlı şarkıyı anarken, "tabandan gelmiş bir insan olarak hem kendime hem de halka sesleniyorum... dinleyenlere benden bir şey intikal ediyor," diyerek anılardaki yoğun duygularını öne çıkarıyor. Benzer bir şekilde 1949 Avrupa Serbest Güreş finalini radyoda Eşref Şefik ile birlikte sunan ve "Muhteşem Amca" olarak anılan spikerin "dokunaklı" anısı şöyle: "...nihayet Türküm, dünya şampiyonası yapılıyor ve dünyada tek adam olarak Türk milleti kalıyor ve sen de mensubusun, İstiklal Marşı çalıyor, bayrak çekiliyor, hüngür hüngür ağladım, beni dinleyen bütün memleket de benle beraber ağladı." Bazen de anılar, radyonun bir okulu çağrıştıran işleyişine ilişkindir. Bu anılar, tarihi çocuksulaştırır. Örneğin İstanbul türkülerinin "unutulmaz sesi" Radife Erten Ankara Radyosunun bir "mektep" olduğunu anlatıyor: "Kapatırlardı stüdyoyu, 3 saat, 4 saat çalışırdık, hocamız Nuri Halil Bey gelirdi, diğer hocalar da gelir kontrol ederlerdi, kim çalışıyor, kim çalışmıyor, çıkınca çalışmayanın kulağını çekerlerdi." Başka müzisyenler, Mustafa Çağlar ve Necmi Rıza Ahıskan ise, yatılı okul anılarını çağrıştıracak şekilde, karanlık odada birbirlerini korkutmak için yaptıkları muziplikleri anlatıyorlar.
Bir başka "radyo anıları" programının (3) radyonun tarihine ilişkin vurgusu gene kişisel anılarda dile gelenler... noksanlar, yoksunluklar... ama yine disiplin ve duygular. 1930'ların başında Ankara Palas'ın altında sürdürülen yayın, teknik imkânsızlıklar, odacıya teslim edilen bantlar, "her şey kifayetsizdi" sözlerinde ifade buluyor. Bu programda da ilerleyen yıllardaki "ilginç" ve "komik" anılara değiniliyor. 1940'larda spikerlik yapan ve iki kadın spikerden biri olan Berter Tali, savaş yıllarında gazetelere haber yazdırırken nasıl uyuduğunu, mikrofonu kapamayı unuttukları için yayına giren konuşmalarını aktarıyor. Sonradan radyodan ayrılıp Amerikan Büyükelçiliğinde mütercim olarak çalışmaya başlayan Tali, "radyolarımız birer okul olmuşlardır," diye bitiriyor sözlerini. Diğer kadın spiker Emel Gazimihal ise 1937 yılında başladığı spikerlik yıllarında gene birçok aksaklıktan söz ediyor: "Gece saat 11, ben haberleri okuyorum. Çok heyecanlı bir haberdi harp hakkında. Bir aralık ben konuşurken tıkır tıkır bir şeyler oluyor. Susup etrafıma bakıyorum, ses kesiliyor. Hoparlörün arkasına rahatlıkla bir insan saklanabilirdi. Ben haber okuyorum, tıkırtı devam ediyor, ben susuyorum, tıkırtı kesiliyor. Heyecanlandım. Plakları da biz kendimiz çalardık, altında da küçük bir kâğıt sepeti. İçinde de bir fındık faresi... Düşünün ben fareden korkan birisi olmuş olsaydım ve heyecanla bağırmış olsaydım... düşünün artık Türkiye'nin halini... tasavur edebilirsiniz, tam savaş sırası... işgale mi uğradık diyeceklerdi." Özellikle canlı yayınlardaki "aksilikler" ilgi çeken bir tema olarak beliriyor. Ancak radyodaki disiplin, hatta "korkunç disiplin" çeşitli aksiliklere eşlik eden bir tema. Bir kanun sanatçısının dediği gibi, "Müdür beyin merdivenlerinden çıkamazdık, koridorda elimizde sigara dolaşamazdık, gene de memnunduk, disiplin olan yerde memnuniyet olması lazım." Nitekim sonuçta "sevgi" her şeyi tatlıya bağlıyor. Emel Gazimihal, başka birçok eski radyocu gibi, yenilere şu öğütü veriyor: "Ancak bu mesleği çok severseniz, bu işi yapınız. Eğer sevmezseniz bu meslekte muvaffak olunamıyor."
Bu programlarda dile gelen anılarda, yer, zaman ve tekniğin deneyimlenmesiyle ilişkili olarak çeşitli öznellikler beliriyor. Bu öznellikler, bu programlarda "ilginç" olmak için bir araya getirilmiş olsalar da milli söylemin ölçeğiyle gerilimli bir ilişki içinde duruyorlar. Bir yandan ideali ve sevgiyi öne çıkarırken bir yandan da tekniğin ve koşulların bu idealden nasıl uzak düştüğüne ilişkin veri sağlıyorlar. Kişiselleştirilen ve radyonun birçok yayıncı tarafından bir okul sayılmasıyla çocuksulaştırılan radyo tarihi, disiplin temasıyla milli bir kurumun işleyişini ve kendi öznelerini yaratma çabasını ortaya koyarken, yine de bundan sonraki bölümde ele alacağım radyonun milleti temsil etme retoriğiyle bir mesafe yaratmaktan kaçınamıyor. Bu mesafenin daha belirgin olarak ortaya çıktığı iki örneğe daha değinmek istiyorum. Birincisi radyoda programcılığa 1945'lerde başlayan Orhan Boran'ın bir naklen eğlence programına ilişkin anısı. Sarıyer'deki bir gazinodan naklen yayın yapmak üzere oraya giden Orhan Boran ve radyo ekibi teknik bir aksaklıkla karşılaşırlar. "Sarıyer'de bir gazinoda çukurda kaldık. Sesimiz gitmedi. Bunun üzerine gazinonun uzağında bir yere, bir tepeye çıkıp, önümüzde gazino varmış gibi, olmayan birtakım numaraları oluyormuş gibi anlatmak zorunda kaldık. Gazinonun içindeymişiz gibi, ekibin içindeki arkadaşların mırıltıları ve şakşakları arasında güya bir eğlence yerinden nakil yaptık."(4) Bu anıda vurgulanan "mış gibi" yapmanın Türkiye'deki modernliğin tartışılmasında sıkça kullanılan bir ifade olduğunu hatırlayacak olursak, anının dile getirdiği "aksaklık" ile radyonun resmi söylemde vurgulanan işlevi arasındaki bölünme daha boyutlu bir anlam kazanabilir. İkinci anı ise 1943'ten sonra radyo tiyatrolarında rol alan Hayri Esen'den: "19 Mayıs günü Kemal Tözem'in yazdığı bir oyunu oynuyorduk. Ben de 'baba'yı oynuyordum. Bir yerinde çocuklara, 'çocuklar şimdi 19 Mayıs Stadyumundan milli şefin nutkunu dinleyeceğiz, saati geldi,' diyorum ve radyoyu açıyorum. Açtık ama nutuk yok. Plaktan gelecek ama yukarıda bu işi yapacak mühendis hanım eline bir kitap almış, okumaya dalmış, sinyali görmemiş, plağı da koymamış. Tahsin Temren bir geçiş plağı koydu, o şeyi atlattık. Ama sonra yine sorgu sual oldu. Bizi sorguya çektiler" (a.y.). Bu anı da milli hassasiyetlerle kurumun işleyiş şekli arasındaki gerilimi ortaya çıkarıyor.
(...)
Notlar
(1) TRT döneminde radyoda yayınlanmış ve ses kayıtlarını bulabildiğim radyonun tarihiyle ilgili programlar şunlardır: 4 dizilik "Türkiye Radyolarında Yarım Yüzyıl", Yücel Ertugay, 1975; "Radyo Anıları", Elçin Temel (tarih belirtilmemiş); "Günün İçinden", Sezi Ergun, Zehra Kurttekin, 1987.
(2) "Türkiye Radyolarında Yarım Yüzyıl", Yücel Ertugay, 1975. Met
(3) "Radyo Anıları", Elçin Temel.
(4) "Radyo Anıları", Elçin Temel.
(...)
Geçmişin kişiselleştirilmesine ait başka çarpıcı örnekleri, radyonun tarihiyle ilgili 1970-80'lerde hazırlanmış ve yayınlanmış radyo programlarının(1) kurgulanma mantığında da bulmak mümkün. Bu programların, bazı arşiv kayıtlarına dayansa da, yayıncıların yorumsal süzgecinden geçerek hazırlanmış, geçmişe yönelik bir araştırma-kurgulama olduğunu belirtmek gerek. Bu yüzden bu programları radyoya ilişkin arşiv belgeleri olarak değil, "radyo anıları" olarak düşünmek daha doğru olacaktır. Sözü edilen programlarda radyonun tarihi "ilginç" anıların bir araya getirilmesi ve araya serpiştirilen eski müziklerle oluşturulmuştur. Programlardan birinde radyonun ilk yılları "dünyanın küçülerek" radyoya sığması olarak betimlenir.(2) Küçülen dünyada ise sürekli yaşanan aksaklıklar, muziplikler, yanlış anlamalar, ve esas olarak duygulanımlarla kişiselleştirilmiş deneyimler aktarılmaktadır. Birkaç örnek verirsek: 1920'lerin sonunda Ankara Radyosu Müdürlüğü yapan Hayrettin Bey'in o döneme ilişkin kara mizah sayılabilecek anısı şöyle: Radyo binasında "daktilo düştü" diye yükselen çığlıkları, yeni tamir edilen ve tescilli devlet malı olan yazı makinesinin düşmesi olarak anlayıp telaşlanıyor, oysa düşen makine değil, pencereden atlayarak intihar eden sekreter! Kimi zaman "ilginç"lik olaylardan çok duygularda yatıyor. Örneğin Safiye Ayla, 1930 başlarında İstanbul'da Yeni Postane'nin üzerindeki "radyo müessesesinde" söylediği ilk şarkıyı, "Nerdesin gönlümün nazlı civanı, nerdesin..." adlı şarkıyı anarken, "tabandan gelmiş bir insan olarak hem kendime hem de halka sesleniyorum... dinleyenlere benden bir şey intikal ediyor," diyerek anılardaki yoğun duygularını öne çıkarıyor. Benzer bir şekilde 1949 Avrupa Serbest Güreş finalini radyoda Eşref Şefik ile birlikte sunan ve "Muhteşem Amca" olarak anılan spikerin "dokunaklı" anısı şöyle: "...nihayet Türküm, dünya şampiyonası yapılıyor ve dünyada tek adam olarak Türk milleti kalıyor ve sen de mensubusun, İstiklal Marşı çalıyor, bayrak çekiliyor, hüngür hüngür ağladım, beni dinleyen bütün memleket de benle beraber ağladı." Bazen de anılar, radyonun bir okulu çağrıştıran işleyişine ilişkindir. Bu anılar, tarihi çocuksulaştırır. Örneğin İstanbul türkülerinin "unutulmaz sesi" Radife Erten Ankara Radyosunun bir "mektep" olduğunu anlatıyor: "Kapatırlardı stüdyoyu, 3 saat, 4 saat çalışırdık, hocamız Nuri Halil Bey gelirdi, diğer hocalar da gelir kontrol ederlerdi, kim çalışıyor, kim çalışmıyor, çıkınca çalışmayanın kulağını çekerlerdi." Başka müzisyenler, Mustafa Çağlar ve Necmi Rıza Ahıskan ise, yatılı okul anılarını çağrıştıracak şekilde, karanlık odada birbirlerini korkutmak için yaptıkları muziplikleri anlatıyorlar.
Bir başka "radyo anıları" programının (3) radyonun tarihine ilişkin vurgusu gene kişisel anılarda dile gelenler... noksanlar, yoksunluklar... ama yine disiplin ve duygular. 1930'ların başında Ankara Palas'ın altında sürdürülen yayın, teknik imkânsızlıklar, odacıya teslim edilen bantlar, "her şey kifayetsizdi" sözlerinde ifade buluyor. Bu programda da ilerleyen yıllardaki "ilginç" ve "komik" anılara değiniliyor. 1940'larda spikerlik yapan ve iki kadın spikerden biri olan Berter Tali, savaş yıllarında gazetelere haber yazdırırken nasıl uyuduğunu, mikrofonu kapamayı unuttukları için yayına giren konuşmalarını aktarıyor. Sonradan radyodan ayrılıp Amerikan Büyükelçiliğinde mütercim olarak çalışmaya başlayan Tali, "radyolarımız birer okul olmuşlardır," diye bitiriyor sözlerini. Diğer kadın spiker Emel Gazimihal ise 1937 yılında başladığı spikerlik yıllarında gene birçok aksaklıktan söz ediyor: "Gece saat 11, ben haberleri okuyorum. Çok heyecanlı bir haberdi harp hakkında. Bir aralık ben konuşurken tıkır tıkır bir şeyler oluyor. Susup etrafıma bakıyorum, ses kesiliyor. Hoparlörün arkasına rahatlıkla bir insan saklanabilirdi. Ben haber okuyorum, tıkırtı devam ediyor, ben susuyorum, tıkırtı kesiliyor. Heyecanlandım. Plakları da biz kendimiz çalardık, altında da küçük bir kâğıt sepeti. İçinde de bir fındık faresi... Düşünün ben fareden korkan birisi olmuş olsaydım ve heyecanla bağırmış olsaydım... düşünün artık Türkiye'nin halini... tasavur edebilirsiniz, tam savaş sırası... işgale mi uğradık diyeceklerdi." Özellikle canlı yayınlardaki "aksilikler" ilgi çeken bir tema olarak beliriyor. Ancak radyodaki disiplin, hatta "korkunç disiplin" çeşitli aksiliklere eşlik eden bir tema. Bir kanun sanatçısının dediği gibi, "Müdür beyin merdivenlerinden çıkamazdık, koridorda elimizde sigara dolaşamazdık, gene de memnunduk, disiplin olan yerde memnuniyet olması lazım." Nitekim sonuçta "sevgi" her şeyi tatlıya bağlıyor. Emel Gazimihal, başka birçok eski radyocu gibi, yenilere şu öğütü veriyor: "Ancak bu mesleği çok severseniz, bu işi yapınız. Eğer sevmezseniz bu meslekte muvaffak olunamıyor."
Bu programlarda dile gelen anılarda, yer, zaman ve tekniğin deneyimlenmesiyle ilişkili olarak çeşitli öznellikler beliriyor. Bu öznellikler, bu programlarda "ilginç" olmak için bir araya getirilmiş olsalar da milli söylemin ölçeğiyle gerilimli bir ilişki içinde duruyorlar. Bir yandan ideali ve sevgiyi öne çıkarırken bir yandan da tekniğin ve koşulların bu idealden nasıl uzak düştüğüne ilişkin veri sağlıyorlar. Kişiselleştirilen ve radyonun birçok yayıncı tarafından bir okul sayılmasıyla çocuksulaştırılan radyo tarihi, disiplin temasıyla milli bir kurumun işleyişini ve kendi öznelerini yaratma çabasını ortaya koyarken, yine de bundan sonraki bölümde ele alacağım radyonun milleti temsil etme retoriğiyle bir mesafe yaratmaktan kaçınamıyor. Bu mesafenin daha belirgin olarak ortaya çıktığı iki örneğe daha değinmek istiyorum. Birincisi radyoda programcılığa 1945'lerde başlayan Orhan Boran'ın bir naklen eğlence programına ilişkin anısı. Sarıyer'deki bir gazinodan naklen yayın yapmak üzere oraya giden Orhan Boran ve radyo ekibi teknik bir aksaklıkla karşılaşırlar. "Sarıyer'de bir gazinoda çukurda kaldık. Sesimiz gitmedi. Bunun üzerine gazinonun uzağında bir yere, bir tepeye çıkıp, önümüzde gazino varmış gibi, olmayan birtakım numaraları oluyormuş gibi anlatmak zorunda kaldık. Gazinonun içindeymişiz gibi, ekibin içindeki arkadaşların mırıltıları ve şakşakları arasında güya bir eğlence yerinden nakil yaptık."(4) Bu anıda vurgulanan "mış gibi" yapmanın Türkiye'deki modernliğin tartışılmasında sıkça kullanılan bir ifade olduğunu hatırlayacak olursak, anının dile getirdiği "aksaklık" ile radyonun resmi söylemde vurgulanan işlevi arasındaki bölünme daha boyutlu bir anlam kazanabilir. İkinci anı ise 1943'ten sonra radyo tiyatrolarında rol alan Hayri Esen'den: "19 Mayıs günü Kemal Tözem'in yazdığı bir oyunu oynuyorduk. Ben de 'baba'yı oynuyordum. Bir yerinde çocuklara, 'çocuklar şimdi 19 Mayıs Stadyumundan milli şefin nutkunu dinleyeceğiz, saati geldi,' diyorum ve radyoyu açıyorum. Açtık ama nutuk yok. Plaktan gelecek ama yukarıda bu işi yapacak mühendis hanım eline bir kitap almış, okumaya dalmış, sinyali görmemiş, plağı da koymamış. Tahsin Temren bir geçiş plağı koydu, o şeyi atlattık. Ama sonra yine sorgu sual oldu. Bizi sorguya çektiler" (a.y.). Bu anı da milli hassasiyetlerle kurumun işleyiş şekli arasındaki gerilimi ortaya çıkarıyor.
(...)
Notlar
(1) TRT döneminde radyoda yayınlanmış ve ses kayıtlarını bulabildiğim radyonun tarihiyle ilgili programlar şunlardır: 4 dizilik "Türkiye Radyolarında Yarım Yüzyıl", Yücel Ertugay, 1975; "Radyo Anıları", Elçin Temel (tarih belirtilmemiş); "Günün İçinden", Sezi Ergun, Zehra Kurttekin, 1987.
(2) "Türkiye Radyolarında Yarım Yüzyıl", Yücel Ertugay, 1975. Met
(3) "Radyo Anıları", Elçin Temel.
(4) "Radyo Anıları", Elçin Temel.
24 Ağustos 2009 Pazartesi
Radyonun Sihirli Kapısı Garbiyatçılık ve Politik Öznellik
Meltem Ahıska
Radyonun Sihirli Kapısı
Garbiyatçılık ve Politik Öznellik
Yayına Hazırlayan: Müge Gürsoy Sökmen
Kapak Tasarımı: Semih Sökmen, Emine Bora
Kitabın Baskıları:
İlk Basım: Nisan 2005
Günümüz Türkiyesi'nde kurgu ile gerçeğin bu kadar sıklıkla karıştırılmasını, birbirinin yerine konmasını nasıl açıklayabiliriz? Ahıska'nın Cumhuriyetin ilk dönemindeki radyo yayıncılığını konu alan kitabını okuduğumuzda, bir dönemin iktidar kurma biçimlerinin, teknoloji ile fantazi arasındaki ilişkinin bugünü etkileyiş tarzını açıkca görebiliyoruz.
Radyonun Sihirli Kapısı, radyo üzerine bir inceleme. Ne var ki asıl gayesi radyo yayıncılığının incelenmesinden hareketle Türkiye'de bir yönetsellik biçimi olarak Garbiyatçılığı ve bu temelde gelişen politik öznelliği anlatmak. Doğu/Batı, modern/geleneksel, model/kopya ve benzeri ikiliklere karşı çıkan, bu ikilikleri tam da Garbiyatçılığı kuran, diyalojik neden ve sonuçlar olarak gören bir anlatı bu. Yazar bu ikilikleri çözebilmek, zihnimiz üzerindeki ağır hükümranlıklarını sonlandırmak için, sözgelimi radyo arşivlerinin yok edilmesinden BBC Türkçe Servisi'nin Türkiye politikalarına kadar uzanan geniş bir olgusal alanı anlatısına dahil ediyor.
Bu kitabı çok tartışacağız, devreye soktuğu analitik kavramı, Garbiyatçılığı da öyle. Radyoyla büyümüş kuşaklar geçmişe başka bir gözle bakmayı deneyebilirler böylece. Ama asıl televizyona doğanlar… onlar da bugün ekranlarda sürüp gideni daha kolay anlamlandırabilecekler.
İÇİNDEKİLER
1. Giriş
Milliyetçilik, Yer ve Zaman: Radyonun İlk Yılları
2. Garbiyatçılık: Tarih ve Kuram
3. Radyo Stüdyosu ve "Milletin Sesi"
4. Londra Türkiye'ye Sesleniyor
5. Radyo Konuşmaları: Neşeli Ol ki Genç Kalasın!
6. Radyo Oyunları: Kadınlar ve Erkekler
7. Sonuç
Garbiyatçılık: Bugüne Dair
Radyonun Sihirli Kapısı
Garbiyatçılık ve Politik Öznellik
Yayına Hazırlayan: Müge Gürsoy Sökmen
Kapak Tasarımı: Semih Sökmen, Emine Bora
Kitabın Baskıları:
İlk Basım: Nisan 2005
Günümüz Türkiyesi'nde kurgu ile gerçeğin bu kadar sıklıkla karıştırılmasını, birbirinin yerine konmasını nasıl açıklayabiliriz? Ahıska'nın Cumhuriyetin ilk dönemindeki radyo yayıncılığını konu alan kitabını okuduğumuzda, bir dönemin iktidar kurma biçimlerinin, teknoloji ile fantazi arasındaki ilişkinin bugünü etkileyiş tarzını açıkca görebiliyoruz.
Radyonun Sihirli Kapısı, radyo üzerine bir inceleme. Ne var ki asıl gayesi radyo yayıncılığının incelenmesinden hareketle Türkiye'de bir yönetsellik biçimi olarak Garbiyatçılığı ve bu temelde gelişen politik öznelliği anlatmak. Doğu/Batı, modern/geleneksel, model/kopya ve benzeri ikiliklere karşı çıkan, bu ikilikleri tam da Garbiyatçılığı kuran, diyalojik neden ve sonuçlar olarak gören bir anlatı bu. Yazar bu ikilikleri çözebilmek, zihnimiz üzerindeki ağır hükümranlıklarını sonlandırmak için, sözgelimi radyo arşivlerinin yok edilmesinden BBC Türkçe Servisi'nin Türkiye politikalarına kadar uzanan geniş bir olgusal alanı anlatısına dahil ediyor.
Bu kitabı çok tartışacağız, devreye soktuğu analitik kavramı, Garbiyatçılığı da öyle. Radyoyla büyümüş kuşaklar geçmişe başka bir gözle bakmayı deneyebilirler böylece. Ama asıl televizyona doğanlar… onlar da bugün ekranlarda sürüp gideni daha kolay anlamlandırabilecekler.
İÇİNDEKİLER
1. Giriş
Milliyetçilik, Yer ve Zaman: Radyonun İlk Yılları
2. Garbiyatçılık: Tarih ve Kuram
3. Radyo Stüdyosu ve "Milletin Sesi"
4. Londra Türkiye'ye Sesleniyor
5. Radyo Konuşmaları: Neşeli Ol ki Genç Kalasın!
6. Radyo Oyunları: Kadınlar ve Erkekler
7. Sonuç
Garbiyatçılık: Bugüne Dair
Devlete Karşı Demokrasi Marx ve Makyavel Momenti
Makyavel momenti, kamusalın bir politika biçimi olarak kendi bilincine varma ve kendini yıkabilecek olana karşı tedbir alma zorunluluğunun farkında olma durumudur. Kendi kendini yönetmek ne anlama gelir? Ortak irade nasıl vücut bulur? Tahakküm ilişkileri olmayan bir toplum nasıl tasavvur edilebilir? Ancak Marx'ın Makyavel momentiyle kurduğu ilişki muğlaktır.
'Çünkü Marx, ortak iradenin oluşmasını ve tahakküm ilişkilerine karşı olmayı, yani 'demokrasi ve özgürlüğü' Paris Komünü'nü tanımlamak için başvurduğu şema içerisinde bir 'çatışma şeması' içinde düşünmektedir. Gerçekten de demokrasi, pürüzsüz bir zeminde devletin yok oluş sürecinin bir sonucu değil, çatışmayı, karşıtlığı barındıran bir alan, birbirine ters mantıkların çarpıştığı mücadeleci bir alandır.'
'Bir Makyavel momentinde miyiz? Eğer öyleyse bu dönem, politik ilke ile özgürlükçü bir hevesin karşılaşması ve birbirine yakınlaşması değil midir?
Bir yandan totaliter tahakkümün şiddetiyle kararan ufukta gün ışığının yeniden belirdiğini, modern politikayı sürekli uğraştıran özgürlükçülüğün bir kez daha benimsendiğini ya da yeni yönlere çekildiğini görüyoruz. Totalitarizmin geride bıraktığı yıkıntı ve yok etmek tarzının radikalliği, özgürlüğü yeniden düşünmeye zorunlu kılmıştır: Nasıl olur da özgürlük yasaya karşı değil de, yasayla birlikte, onu doğuran özgürlük arzusuyla birlikte düşünülmez; nasıl olur da özgürlük iktidara karşı değilde, insanların ortak eylemlerinin sonucu olarak kurgulanan bir iktidarla birlikte teorileştirilmez? En önemlisi, nasıl olur da özgürlük, politikaya karşı, ondan kurtulmak istermişçesine değil de, özgürlük arzusunun asıl nesnesi olarak algılanmaz?
Özgürlükçü ilhamla beslenen politika, dünya ve ölümlü insanların kaderine çözüm üretme çabası olarak değil, bunlara dair hiç sonlanmayacak bir sorgulama olarak yaşanmalıdır.'
(Tanıtım Yazısı'ndan)
'Çünkü Marx, ortak iradenin oluşmasını ve tahakküm ilişkilerine karşı olmayı, yani 'demokrasi ve özgürlüğü' Paris Komünü'nü tanımlamak için başvurduğu şema içerisinde bir 'çatışma şeması' içinde düşünmektedir. Gerçekten de demokrasi, pürüzsüz bir zeminde devletin yok oluş sürecinin bir sonucu değil, çatışmayı, karşıtlığı barındıran bir alan, birbirine ters mantıkların çarpıştığı mücadeleci bir alandır.'
'Bir Makyavel momentinde miyiz? Eğer öyleyse bu dönem, politik ilke ile özgürlükçü bir hevesin karşılaşması ve birbirine yakınlaşması değil midir?
Bir yandan totaliter tahakkümün şiddetiyle kararan ufukta gün ışığının yeniden belirdiğini, modern politikayı sürekli uğraştıran özgürlükçülüğün bir kez daha benimsendiğini ya da yeni yönlere çekildiğini görüyoruz. Totalitarizmin geride bıraktığı yıkıntı ve yok etmek tarzının radikalliği, özgürlüğü yeniden düşünmeye zorunlu kılmıştır: Nasıl olur da özgürlük yasaya karşı değil de, yasayla birlikte, onu doğuran özgürlük arzusuyla birlikte düşünülmez; nasıl olur da özgürlük iktidara karşı değilde, insanların ortak eylemlerinin sonucu olarak kurgulanan bir iktidarla birlikte teorileştirilmez? En önemlisi, nasıl olur da özgürlük, politikaya karşı, ondan kurtulmak istermişçesine değil de, özgürlük arzusunun asıl nesnesi olarak algılanmaz?
Özgürlükçü ilhamla beslenen politika, dünya ve ölümlü insanların kaderine çözüm üretme çabası olarak değil, bunlara dair hiç sonlanmayacak bir sorgulama olarak yaşanmalıdır.'
(Tanıtım Yazısı'ndan)
Aydın, Edebiyat, Edebi Kanon ve Milli Şuur/Ulusal Bilinç
Aydın, Edebiyat, Edebi Kanon ve Milli Şuur/Ulusal Bilinç
Demirkubuz'dan dönem filmi; Kıskanmak
'Masumiyet', 'Kader', 'İtiraf' gibi önemli filmlerin yönetmeni Zeki Demirkubuz'un ilk dönem filmi 'Kıskanmak', sonbaharda seyircisiyle buluşuyor.
Serhat Tutumluer, Berrak Tüzünataç ve Nergis Öztürk’ün başrolünde oynadığı 'Kıskanmak', Nahit Sırrı Örik’in 1956'da yazdığı aynı adlı romanından sinemaya uyarlandı.
1930’lu yılların Zonguldak'ında geçen bir dönem filmi olan 'Kıskanmak', kendini çirkin algılayan bir kadının kıskanma duygularını temel alıyor.
Demirkubuz'un bu ilk dönem filminde çirkin kadın Seniha‘yı Nergiz Öztürk, Seniha‘nın kıskandığı güzel kadını ise Berrak Tüzünataç oynuyor.
ÇİRKİN OLMAK...
Demirkubuz daha önce NTV'ye yaptığı bir röportajda çirkinlik kavramından etkilendiğini söylemişti; “Çirkin olmanın nasıl bir şey olduğu üzerine çok kafa patlattım. Çirkin olmaktan güzelliğin nasıl göründüğünü görmeye çalıştım ama çok büyük emek verdim bu konu için. Gündelik hayatta hiç fark etmediğimiz, adam yerine bile koymayacağımız bir insanın sıradan hatta çirkin bir kadının hatta kurumuş bir kadının dünyasında neler olabileceğini hatta bir gün fırsatını bulunca ne gibi trajedilere yol açabileceğini çok merak ettim. Zaten romanı çekmeye karar verince diğer her şeyi unuttum, tamamen buna odaklandım.“
Son dönem Türk sinemasının en önemli yönetmenlerinden olan Demirkubuz, daha önce 'Masumiyet', '3. Sayfa', 'Yazgı', 'İtiraf' ve 'Kader' gibi birbirinden başarılı filmlere imza attı.
ntv
Serhat Tutumluer, Berrak Tüzünataç ve Nergis Öztürk’ün başrolünde oynadığı 'Kıskanmak', Nahit Sırrı Örik’in 1956'da yazdığı aynı adlı romanından sinemaya uyarlandı.
1930’lu yılların Zonguldak'ında geçen bir dönem filmi olan 'Kıskanmak', kendini çirkin algılayan bir kadının kıskanma duygularını temel alıyor.
Demirkubuz'un bu ilk dönem filminde çirkin kadın Seniha‘yı Nergiz Öztürk, Seniha‘nın kıskandığı güzel kadını ise Berrak Tüzünataç oynuyor.
ÇİRKİN OLMAK...
Demirkubuz daha önce NTV'ye yaptığı bir röportajda çirkinlik kavramından etkilendiğini söylemişti; “Çirkin olmanın nasıl bir şey olduğu üzerine çok kafa patlattım. Çirkin olmaktan güzelliğin nasıl göründüğünü görmeye çalıştım ama çok büyük emek verdim bu konu için. Gündelik hayatta hiç fark etmediğimiz, adam yerine bile koymayacağımız bir insanın sıradan hatta çirkin bir kadının hatta kurumuş bir kadının dünyasında neler olabileceğini hatta bir gün fırsatını bulunca ne gibi trajedilere yol açabileceğini çok merak ettim. Zaten romanı çekmeye karar verince diğer her şeyi unuttum, tamamen buna odaklandım.“
Son dönem Türk sinemasının en önemli yönetmenlerinden olan Demirkubuz, daha önce 'Masumiyet', '3. Sayfa', 'Yazgı', 'İtiraf' ve 'Kader' gibi birbirinden başarılı filmlere imza attı.
ntv
11'E 10 KALA
Pelin Esmer'in yönettiği ve Nejat İşler, Mithat Esmer, Tayanç Ayaydın ile Laçin Ceylan;ın oynadığı film, 25 Eylülde Özen Film dağıtımıyla Sinefilm tarafından vizyona çıkarılacak. Film, tutkulu bir koleksiyoncu olan Mithat Bey'in binasının yıkım kararı alınması nedeniyle koleksiyonları uğruna verdiği savaşı anlatıyor.
Emniyet Apartmanı’nın dördüncü katında yaşayan Mithat Bey, yıllardır biriktirdiği, evinde kendisine sadece küçük bir yaşam alanı bırakan koleksiyonlarını o güne kadar karşısına çıkan her türlü tehdite karşı korumayı başarmıştır. Koleksiyonunun devamlılığını bozmamak için aradığı herhangi bir parça onu İstanbul’un her köşesine götürebilir. Mithat Bey için İstanbul onun koleksiyonu kadar sınırsızdır.
Ali için İstanbul, Emniyet Apartmanı ve çevresiyle sınırlıdır. Köyünden İstanbul’a geldiğinde apartmana kapıcı olarak giren Ali, kızı kapıcı dairesindeki rutubetten astıma yakalanınca, daha iyi koşullar sağlayana kadar bir süre önce ailesini köye geri yollamıştır. Apartmanın diğer sakinleri deprem endişesi ve daha değerli bir eve sahip olma isteğiyle binayı yıkıp yeniden inşaa etmeyi tercih edince, Mithat Bey’in koleksiyonları uğruna verdiği savaşların en zorlusu başlar. Bina yıkılırsa Mithat Bey koleksiyonlarını kaybedecektir, Ali de hem evini, hem işini. Artık apartman, yalnız yaşayan bu iki adamın ortak kaderidir. Koleksiyonun devamlılığı için başlayan ilişkileri, Mithat Bey’in Ali’ye İstanbul’u devretmesiyle farklı bir boyuta geçer, birbirlerinin kaderlerini farketmeden değiştirdikleri bir noktada biter.
nejat işler ali
mithat esmer mithat bey
tayanç ayaydın ömer
laçin ceylan feride hanım
savaş akova ruhi bey
sinan düğmeci sahaf
tülin özen mezarlıktaki genç kadın
aşkın şenol ahmet
selen uçer mahinur
emine şans umar hülya
füsun demirel gülümser'in sesi
liezer abravaya radyo tamircisi
okay şenol 1.belediye memuru
koray bülent tarhan kütüphane görevlisi
kutay ülkü kütüphane amiri
arzu kaçmaz gülsen
ceren süer selen
dilek altuğ ruhi bey'in eşi ayşe
serkan keskin kütüphane fotokopici
nida karabol akdeniz doktor
ahmet sarsılmaz güvenlik görevlisi
gülden avşaroğlu arşiv sorumlusu sevim hn.
KÜNYE
yönetmen ve senarist pelin esmer
yapımcılar nida karabol akdeniz
tolga esmer
pelin esmer
ortak yapımcılar juliette sol (fransa)
mustafa dok (almanya)
görüntü yönetmeni özgür eken
sanat yönetmeni naz erayda
uygulayıcı yapımcı özkan yılmaz
kurgu ayhan ergürsel
pelin esmer
cem yıldırım
ses kayıt kasper munckhansen
ses kurgusu umut şenyol
ses miksajı marc elsner
michael kaczmarek
ışık şefi ersin aldemir
casting harika uygur
yönetmen yardımcıları başak göksel
tuba çoban
1.kamera asistanı engin özkaya
2.kamera asistanı salih dikmen
steadycam operatörü tuncay başpınar
yapım asistanı benan baf
2.yapım asistanı birkan yılmaz
1.sanat asistanı güneş çoban
2.sanat asistanı sima ertem
3.sanat asistanı hande cedimoğlu
set gürkan kahraman
ulaşım nejdet yılmaz
kuddusi uğurlu
muhasebe yalçın sütütemiz
afiş tasarım bala kavlakoğlu
web site tasarım selkan larlar
Çıngıraklı Top
Yönetmen Egemen Ertürk’ün ilk filmi olan yapım, görme engelli bir takıma antrenör olan eski bir futbolcunun öyküsünü anlatıyor. İlyas Salman, İpek Özkök, Zihni Göktay, Erkan Taşdöğen ve İlhan Mansız’ın rol aldığı yapım, 18 Eylülde gösterime girecek.
Kaydol:
Kayıtlar (Atom)